In deze nieuwsbrief treft u allerlei informatie aan over onze stichting, waaronder het programma van de openstellingen voor de komende maanden, over ons jubileum in 2017 en over onderzoek dat is gedaan.

Als u de begraafplaats met het openbaar vervoer bezoekt, dan kunt u het beste buslijn 6 van Arriva (Leiden CS en Leyhof Leiderdorp v.v.) gebruiken en uitstappen aan de Zijlsingel.

Voorwoord van de voorzitter: Een oase van rust of stilte voor de storm?

Vandaag, donderdag 30 maart 2017, is de mooie historische begraafplaats Groenesteeg een oase van rust aan de Leidse singel-gordel. Eeuwenoude graven en bomen te midden van een zee van voorjaarsbloemen; een van de mooiste, zo niet het mooiste plekje van Leiden.    Is deze rust een stilte voor de storm? Want een storm aan activiteiten staat gepland voor 2017, het jubileumjaar waarin onze Stichting  25 jaar bestaat.

Een zee van voorjaarsbloemen

In april is er een lezing en een boekpresentatie; in mei en juli zijn er bijzondere rond-leidingen, en in juni een IVN-wandeling. Vanaf eind augustus tot half september geeft toneelgroep Al Dente een aantal uitvoeringen van het stuk ‘Spookhazen en ander Gespuis’.
Op 14 oktober wordt een ‘Familiedag’ georganiseerd en dan is er ook nog een fotowedstrijd, waarvan de inschrijving op 1 september sluit. Later in het jaar volgt daarvan de uitslag. Over dit alles leest u meer in deze nieuwsbrief.
Kortom, het bruist op de begraafplaats Groenesteeg van vele activiteiten, maar op de meeste dagen valt er te genieten van de bijzondere oase van rust aan de rand van de Leidse binnenstad.

Van de penningmeester: betaling contributie en belastingaftrek

Wij vragen via deze nieuwsbrief de donateurs om hun contributie over 2017 over te maken op IBAN rekeningnummer NL49INGB0004285277 t.n.v. Stichting tot instandhouding begraafplaats Groenesteeg Leiden. Bij voorbaat dank voor uw medewerking. De minimum contributie bedraagt € 12, maar voor een extra bijdrage zijn wij u natuurlijk bijzonder erkentelijk. Donateurs voor het leven zijn uiteraard geen contributie verschuldigd.

Donateur voor het leven worden is fiscaal aantrekkelijk. U wordt donateur voor het leven door eenmalig het bedrag van € 144 over te maken. Omdat onze Stichting als ANBI is genoteerd is deze gift voor 125%, dus voor € 180, aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Wellicht dat dit voor u een interessante optie is.

Openstellingen, rondleidingen en lezingen in de maanden januari tot en met april
Zondag 9 april 2017 om 14.30 uur: Lezing door Huib Veldhuijsen: ‘De Schatbewaarder’, een heilzame waarschuwing In 2013 was er bij het 200-jarig bestaan van de begraafplaats Groenesteeg de ‘herbegrafenis’ van Diederik van Leyden Gael, ‘de redder van Leiden’. Huib Veldhuijsen tekende het verhaal van 'de redding' op, vanuit een ander perspectief. 'De Schatbewaarder' is het verhaal van de fraude in Leiden (1811-1838) afgezet tegen de context van een land op zoek naar identiteit en waarin de liberalisering vastloopt in het raderwerk van kerk en koning. 'Verteller' is stadsklerk Jan Laurens Teerlink. Als Teerlink komt te werken op het stadhuis ontmoet hij er stadssecretaris Du Pui. Deze kwam als jonge student te werken als secretaris voor de commissies van herstel van de kruitramp en nam al snel de plaats in van de overleden stadssecretaris Hubrecht sr. Teerlink raakt bevriend met zijn collega's Casper Seyn en Jan Christiaan Backer. Wanneer Du Pui in 1838 overlijdt komt de stadsfraude aan het licht. Teerlink was getuige bij de rechtszitting tegen hen in 1839.

Hij zit vol complottheorieën. Hoe toevallig is het dat de vroedschapspenningen precies 'op' waren toen de Fransen kwamen, en hoe kwamen deze uiteindelijk in de tuin van Casper Seyn? Waarom hoefde de weduwe Du Pui niet te getuigen? Raadslid Thorbecke spreekt zich uit over de zaak. Hij vindt de rechter partijdig en hoopt dat Seyns advocaat, vriend en collega van de latere wethouder Olivier, zijn oordeel op waarde weet te schatten.

Spotprent met vooraan Casper Seyn met hoge hoed

Thorbecke acht de stadsdieverij een heilzame waarschuwing aan ons land. We volgen het verhaal van Teerlink tot het moment dat de raad in 1859, met twee stemmen tegen, instemt met zijn pensioen en hem een eervol afscheid aanbiedt.Naast Diederik van Leyden Gael, zijn ook Du Pui, Teerlink en Olivier op de begraafplaats Groenesteeg begraven.

Over de spreker: Huib Veldhuijsen (IJsselstein, 1965) is communicatieadviseur en citymarketeer, met een warme belang-stelling voor cultuurhistorie en openbaar bestuur. Als tiener bezocht hij in 1981 het archief van Leiden waar hij stuitte op het verhaal van zijn voorouder Casper Seyn. Toen hij dit verhaal met zijn opa besprak, bleek het verhaal in de familie niet aan volgende generaties te zijn doorgegeven. In de loop der jaren groeide Veldhuijsens belangstelling naar de historische context waarin Seyn werkte. Huib, intussen wethouder, projecteerde het verhaal tegen de achtergrond van de liberalisering van het openbaar bestuur. Hij deelt graag zijn verwondering, die hij heeft ervaren bij het optekenen ervan, met belangstellenden op de Groenesteeg.

Zondag 23 april 2017 om 15.00 uur:
Boekpresentatie door Buck Goudriaan
Op zondag 23 april a.s. zal vanaf 15.00 uur in de aula van Begraafplaats Groenesteeg de presentatie plaatsvinden van het boek “Eerst Nederland bevrijden, dan Indonesië; Indonesische studenten in Leiden tijdens de Tweede Wereldoorlog”.
Aan het begin van deze Duitse bezetting bevonden zich in Leiden zo’n honderd Indonesische studenten. Zij konden al die jaren niet naar hun vaderland terugkeren. Hun restten slechts drie mogelijke houdingen om deze moeilijke tijd te overleven: zich afzijdig houden van politieke activiteiten, het kiezen van een antikoloniale, anti-Britse en dus pro-Duitse houding, dan wel actief verzet plegen tegen de Duitse overheersing. Een meerderheid van hen verkoos in meerdere of mindere mate voor dit laatste onder de leuze “Eerst Nederland bevrijden, dan Indonesië”.

De Duitse bezetting leidde onder de Indonesische studenten in Leiden tot een relatief groot aantal doden: tenminste acht van hen overleden aan tuberculose en tenminste vier van hen door oorlogsgeweld. Dit boekje gaat over de Indonesische studenten die in Leiden in het verzet zaten. Aan vrijwel alle vormen van verzet namen zij deel. Belangrijk waren hun illegale bladen als De Bevrijding, waarin zij vurige pleidooien hielden voor een onafhankelijk Indonesië.

Een stuwende kracht achter De Bevrijding was Irawan Soejono. Hij werd op 13 januari 1945 dodelijk getroffen door een kogel van een Duitse soldaat. Zes dagen later werd hij op de begraafplaats Groenesteeg ter aarde besteld.Auteur van het boek is Buck Goudriaan, Leidenaar en socioloog. Van zijn hand verschenen eerder “Leiden in WO II, van dag tot dag” en de catalogus “Universiteit in oorlogstijd; de Leidse universiteit tijdens de Tweede Wereldoorlog”.

Zondag 7 mei 2017 om 14.00 uur: Rondleiding ‘Bijzondere personen op Groenesteeg’

Graf van Irawan Soejono

Deze rondleiding gaat langs de graven van een aantal bijzondere personen die op Groenesteeg zijn begraven, zoals de moeder van Vincent van Gogh; de stadsarchitecten Salomon van der Paauw en Jan Willem Schaap; de gemeentesecretaris Pierre du Pui; de ‘redder van Leiden’ Diederik van Leyden Gael; de ingenieur Elie van Dissel; de dominees Hagen en Rudolph; de verzetsheld Irawan Soejono en de pedagoog Haanstra.

Na afloop van de rondleiding is er in de aula een korte film te zien over de ‘Herbegrafenis van Diederik van Leyden Gael, de redder van Leiden’, die in 2013 plaatsvond in het kader van het tweehonderdjarig bestaan van de begraafplaats Groenesteeg.

Zondag 11 juni 2017: IVN wandeling om 14.00 uur
Onder de deskundige leiding van enkele natuurgidsen van het IVN, afdeling Leiden, wordt een natuurwandeling over de begraafplaats gehouden. Ongetwijfeld zal er op deze wandeling al heel wat van het einde van het voorjaar en van de aanstaande zomer te genieten zijn. Verzamelen om 14.00 uur bij de ingang van de begraafplaats aan het einde van de Groenesteeg

Zondag 2 juli 2017 om 14.00 uur: Rondleiding ‘Symbolen, grafschriften en monumentale graven’
Op zondag 2 juli om 14.00 uur is er op de begraafplaats Groenesteeg een nieuwe rondleiding met als thema ‘Symbolen, grafschriften en monumentale graven’.
Op begraafplaatsen komen we allerlei symbolen tegen. Deze drukken een bepaald begrip uit dat samenhangt met leven en dood. Zo staan op de palen bij het toegangshek van de Groenesteeg een vlinder en een omgekeerde fakkel. Op de begraafplaats zelf treffen we ook afgebroken zuilen, een engel, palmtakken en (gevleugelde) zandlopers aan.
Ook is er een aantal graven met bijzondere opschriften, zoals “DIT GRAF MAG NOOYT WEDER GEOPEND WORDEN”. De begraafplaats Groenesteeg is als geheel een Rijksmonument, maar er zijn ook zeven graven die een aparte status als Rijksmonument hebben.
Na een korte uitleg over de betekenis van de symbolen, grafschriften en Rijksmonumenten, zal er een rondleiding zijn langs een aantal graven met symbolen, opschriften en de Rijksmonumentenstatus.

Na afloop van de rondleiding is er in de aula een korte film te zien over de ‘Herbegrafenis van Diederik van Leyden Gael, de redder van Leiden’, die in 2013 plaatsvond in het kader van het tweehonderdjarig bestaan van de begraafplaats Groenesteeg.  Op deze dag is de aula tussen 13.30 en 16.00 uur geopend.

Vijfentwintigjarig jubileum van de Stichting in 2017
Wij willen dit jubileum een feestelijk tintje geven en daarvoor enkele bijzondere activiteiten op het programma zetten.

Toneelvoorstellingen ‘Spookhazen en ander Gespuis’ door Al Dente (31 augustus - 16 september)
Van donderdag 31 augustus tot en met zaterdag 16 september 2017 speelt de Leidse Toneelgroep Al Dente op de keerlus van de begraafplaats Groenesteeg elf voorstellingen van Spookhazen en ander Gespuis, een collage van volkse vertellingen uit de Lage Landen. 

Spookhazen is een eerbetoon aan de verteltraditie. Honderden verhalen en liederen uit Nederland en Vlaanderen, soms eeuwenoud, zijn opgetekend en te boek gesteld, in talloze vormen en varianten. De inhoud ervan is soms pittig en meedogenloos, maar minstens even vaak luchtig en kolderiek. Vertellingen en anekdotes over mysterieuze hazen, over boosaardige kabouters, over jongens die uit de hemel komen vallen en over gloeiende treinen met mensen zonder hoofden.

De cast van 'Spookhazen'

Artistiek leider Jos Nijhof plakte een brede selectie van teksten aan en door elkaar tot een bonte collage waarin ze worden opgediend in een onversneden vorm, niet verkleuterden versuikerd, en steeds vanuit een unieke, 'aldenteske' invalshoek.
Toneelgroep Al Dente maakt al meer dan twintig jaar voorstellingen die bij pers en publiek niet onopgemerkt zijn gebleven. In het najaar van 2016 imponeerde de groep met veertien uitverkochte voorstellingen van Odysseus, Misdadiger, een actuele variant op de thuiskomst van de Griekse held Odysseus, geschreven door de Oostenrijkse auteur Christoph Ransmayr. Nadere mededelingen over Spookhazen van Al Dente, zoals het verkrijgen van toegangskaarten) volgen in onze nieuwsbrief van augustus 2017. Zie ook www.aldente.nl

Fotowedstrijd (deadline inzending 1 september 2017)
De fotowedstrijd heeft het motto ”Sfeerbeelden van de historische begraafplaats Groenesteeg”. Er is een reglement met de voorwaarden voor deelname aan de wedstrijd (zie: www.begraafplaatsgroenesteeg.nl).
Een deskundige jury bestaande uit Dirk Ketting, Hielco Kuipers en Monique Shaw zal de inzending beoordelen. Inzendingen met een maximum van drie foto’s per persoon moeten voor 1 september 2017 digitaal worden ingediend via secretariaatgroenesteeg@gmail.com.
De winnaar ontvangt een prijs van € 200,-, de tweede prijs is € 100,- en de derde € 50,-. De bekendmaking van de uitslag zal plaatsvinden op een nog nader te bepalen datum eind 2017.

Familiedag op zaterdag 14 oktober 2017
Op 14 oktober is er een ‘familiedag’ met name voor en met donateurs die familieleden hebben die begraven zijn op Groenesteeg. Ook in onze vorige Nieuwsbrieven hebben wij dit gemeld. Een aantal heeft hierop gereageerd, maar als u zich nog wilt aanmelding, dan kan dat via secretariaatgroenesteeg@gmail.com.