In deze nieuwsbrief treft u allerlei informatie aan over onze stichting, waaronder het programma van de openstellingen voor de komende maanden, ons jubileum in 2017 en zelfs twee ‘Weetjes’.
Als u de begraafplaats met het openbaar vervoer bezoekt, dan kunt u het beste buslijn 6 van Arriva gebruiken en uitstappen aan de Zijlsingel. Deze bus rijdt tussen Leiden CS en Leyhof Leiderdorp v.v.

Voorwoord van de voorzitter: De aula wordt niet verkocht!

Het is u wellicht onbekend, maar de gemeente Leiden, die eigenaar is van de begraafplaats inclusief de aula, had tien jaar geleden een beluit genomen om de monumentale aula op een lijst te plaatsen van te verkopen panden.
Onze Stichting heeft daar destijds bezwaar tegen aangetekend, wat er helaas niet toe heeft geleid dat de aula van deze lijst werd afgehaald.
In 2009 was er bijna sprake van verkoop aan de Vereniging Hendrick de Keyser, maar dat is uiteindelijk niet doorgegaan. Daarna was het rustig, maar afgelopen jaar kwam het onderwerp ‘wat te doen met de aula op de begraafplaats Groenesteeg’ weer op de agenda van B&W.
Onze Stichting heeft op 22 april jl. een brief aan B&W gestuurd over dit onderwerp en gepleit om de aula te verwijderen van de gemeentelijke verkooplijst en tevens verzocht om het gebruik van de aula door onze Stichting te mogen continueren, eventueel samen met andere instellingen op cultureel/ historisch terrein. Op 31 mei 2016 heeft B&W besloten om de aula van de verkooplijst af te halen en onder nader te formuleren voorwaarden te verhuren. De Stichting Boerhaave heeft inmiddels kenbaar gemaakt het gebouw langdurig te willen huren en de Stichting Groenesteeg de gelegenheid te bieden de activiteiten in de aula te kunnen blijven voortzetten, zeer waarschijnlijk met daarnaast ook andere gebruikers. Het zal duidelijk zijn dat onze Stichting met deze regeling zeer content is en met vertrouwen de toekomst van het gebruik van de aula tegemoet ziet.

Nieuwe borden op de begraafplaats
Als sluitstuk van de in 2014 begonnen restauratie zullen in de eerste helft van september bij de ingang van de begraafplaats twee nieuwe borden worden geplaatst. Tegenover de aula komt bij de heg een vitrine, waarin de mededelingen van onze Stichting zullen worden vermeld, alsmede een lijst van bijzondere personen (‘Bekende Leidenaren’), die er begraven liggen met de aanduiding van het desbetreffende grafnummer. Verder komt er in het talud direct bij de eerste graven een grote plattegrond, waarop alle graven met hun nummers staan aangegeven.

Openstellingen, rondleidingen en lezingen in de maanden september tot en met december

Zondag 11 september 2016: Open Monumentendagen (10.00 - 16.00 uur)
Op zondag 11 september worden de begraafplaats en de aula tussen 10.00 en 16.00 uur opengesteld in het kader van de Open Monumentendagen.

Het thema van de Open Monumentendagen is dit jaar “Symbolen en Iconen’. De begraafplaats Groenesteeg bevat ruim 745 grafzerken; een aantal ervan hebben symbolische motieven. Op ieder uur wordt een rondleiding langs deze bijzondere grafzerken gegeven.

Het graf van de musicus Frans Coenen met
een Jugendstil monument waarop een fluitspeler
staat afgebeeld.

Zondag 25 september om 14.00 uur: IVN wandeling
Onder de deskundige leiding van enkele natuur-gidsen van de IVN afdeling Leiden, wordt een natuurwandeling over de begraafplaats gehouden. Ongetwijfeld zal er op deze wandeling al heel wat van de typische najaarssfeer op Groenesteeg te genieten zijn, wellicht in een najaarszonnetje, zoals op bijgaande foto. Verzamelen om 14.00 uur bij de ingang van de begraafplaats aan het einde van de Groenesteeg. Het bestuur van de Stichting Groene-steeg beveelt deze IVN-wandeling van harte bij u aan.

Zondag 9 oktober 2016 om 14.00 uur: Rondleiding ‘Vrouwen op Groenesteeg’
Op deze zondag er is een rondleiding over de begraafplaats langs de graven van een aantal meer en minder bekende vrouwen, die op Groenesteeg begraven zijn. Het betreft: de scheikundige Wouterina Constance de Baat; Martina Cornelia Lindo met haar mooie graf- monument, de moeder van Abraham Kuyper, Henriëtte Hùber; de regentes van het St. Annahofje Françoise Antoinette Le Poole; Anna Elisabeth Groll, de stichtster van de Annakliniek; de schrijfster Wilhelmina Henriëtte Tuinstra-Temmink; de ‘moeder van de studerende meisjes’ Johanna Catharina van Manen; de moeder van Vincent van Gogh, Anna Cornelia Carbentus; Hester van Dissel en Janneke Schaaff - in ’t Veld, resp. de eerste en de laatste die op Groenesteeg begraven zijn; de lerares Elize van Kaathoven; Johanna Drost, de stichtster van het Diaconessenhuis; de muzieklerares Anna Schulz Lessig.
Op deze dag zijn de aula en de begraafplaats tussen 13.30 en 16.00 uur geopend.

Zondag 6 november om 14.00 uur: Rondleiding ‘Bijzondere personen op Groenesteeg’
Deze rondleiding gaat langs de graven van een aantal bijzondere personen die op Groenesteeg zijn begraven, zoals de moeder van Vincent van Gogh; de stadsarchitecten Salomon van der Paauw en Jan Willem Schaap; de gemeentesecretaris Pierre du Pui; de ‘redder van Leiden’ Diederik van Leyden Gael; de ingenieur Elie van Dissel; de dominees Hagen en Rudolph; de verzetsheld Irawan Soejono en de pedagoog Haanstra. Op deze dag zijn de aula en de begraafplaats tussen 13.30 en 16.00 uur geopend.

Zondag 11 december 2016 om 14.00 uur: Rondleiding ‘Leidse fabrikanten’
Deze rondleiding gaat langs de graven van een aantal Leidse fabrikanten die op Groenesteeg begraven zijn, zoals de textielfabrikanten Van Heukelom, Krantz, Leembruggen, Le Poole, Scheltema, Zaalberg. Daarnaast de Fremery (de Zoutkeet), Hartevelt (jenever), de Koster (Meelfabriek) en Tieleman & Dros (conserven). Tijdens de rondleiding zal ook hun leven in relatie tot de stad Leiden in verleden en heden worden belicht. Ook op deze dag zijn de aula en de begraafplaats tussen 13.30 en 16.00 uur geopend.

Jacobus Hartevelt

Vijfentwintigjarig jubileum van de Stichting
Volgend jaar, op 11 maart 2017, bestaat de Stichting vijfentwintig jaar. Wij willen dit jubileum een feestelijk tintje geven en daarvoor enkele bijzondere activiteiten op het programma zetten. Een van de dingen waar we aan denken is een ‘open familiedag’, met name voor en met donateurs, die familieleden hebben die begraven zijn op de begraafplaats Groenesteeg. Wij stellen het zeer op prijs als de donateurs, die familieleden hebben die op de begraafplaats ooit begraven zijn, een email sturen naar secretariaatgroenesteeg@gmail.com.Wij zullen daarna contact opnemen en een bijeenkomst beleggen om de plannen met elkaar te bespreken.

De groenploeg van de Historische begraafplaats Groenesteeg

Op de Historische begraafplaats Groenesteeg wordt driemaal per jaar gemaaid en gesnoeid door firma Signa Terra, groenspecialist. Hierbij wordt rekeningen gehouden met de seizoenen zodat de zaden niet te vroeg gemaaid worden.
Sinds april 2012 heeft onze Stichting een groepje enthousiaste vrijwilligers die aanvullend onder-houd plegen. Onder leiding van Anneke Jesse werken Toke Krak, (vrijwilligster en rondleidster van het eerste uur; staat helaas niet op de foto), Marije Pru, Harry Diederen, Magda en Gerard Bik - Breeveld en Elly Sluijs van april tot november regelmatig op dinsdagochtend op de begraafplaats. Graven worden geveegd, plantjes die ontkiemen in de barsten van grafstenen, worden verwijderd en daar waar nodig wordt rondom een grafsteen ongeveer 20 cm gras weggestoken. Dit om overwoekering te voorkomen. De afdeling Groen van de Gemeente Leiden, via Paul Verhoog, heeft voor goed gereedschap gezorgd voor de vrijwilligers. Er moet elke jaar weer veel werk verzet worden. De groengroep van de Historische begraafplaats Groenesteeg kan nog best een aantal enthousiaste mensen gebruiken. Mocht u zin en tijd hebben op dinsdagochtend van 10.00 uur tot 12.30 uur, meldt u zich dan aan bij Anneke Jesse via secretariaatgroenesteeg@gmail.com.

 

De onderzoekersgroep van de Historische begraafplaats Groenesteeg
Een zestal vrijwilligers is al enige tijd bezig om onderzoek te doen naar personen die op de Historische begraafplaats Groenesteeg zijn begraven. Ook is onderzoek gedaan naar de geschiedenis van de begraafplaats Groenesteeg en naar de Aula en haar bewoners. De resultaten van deze onderzoeken zijn opgetekend in een aantal artikelen, die op onze website zijn te lezen.
Het betreft op dit moment de volgende zeventien bijdragen, die - op het artikel ‘De geschiedenis van de begraafplaats Groenesteeg - na te zien zijn op www.begraafplaatsgroenesteeg.nl onder ‘Nader belichte personen’:

- De geschiedenis van de begraafplaats Groenesteeg (zie hiervoor onder ‘Welkom’)
- De Aula en haar bewoners
- Elte Martens Beima (conservator Rijksmuseum Natuurlijke Historie, schrijver en vertaler)
- Evert Jan Brill (wetenschappelijke uitgever)
- Reinhart Pieter Anne Dozy (arabist en hoogleraar middeleeuwse en nieuwe geschiedenis)
- Paulus Glaudius Cornelis Eigeman (commissionair in effecten en fabrikant)
- Hermanus Gerardus Hagen (predikant)
- Doeke Hendrik Hellema (officier van gezondheid in het marine hospitaal)
- Jacobus Johannes Hoogeboom (fabrikant van dekens en wollen stoffen)
- Tiemen Hooiberg (onderwijzer, tekenaar, lithograaf en amanuensis)
- Albert Otto Ernst graaf van Limburg Stirum (advocaat, wethouder en burgemeester)
- Abraham Montagne (redacteur Leidsch Dagblad en amanuensis Stadsbank van Leening)
- Paul du Rieu (koopman, commissionair, wethouder en burgemeester)
- Abraham Everardus Simon Thomas (hoogleraar verloskunde en vrouwenziekte)
- Irawan Soejono (verzetsheld van Indonesische afkomst)
- François Was (advocaat en burgemeester)
- Pieter Zillesen (gemeenteraadslid en fabrikant)

Reductie van 60% voor het concert ‘Umbrae mortis’(Schaduw van de dood)
Op zondagavond 18 september a.s. is om 20.15 uur in de Stadsgehoorzaal Leiden een concert van Cappella Amsterdam. Dit concert heeft als titel Umbrae mortis, oftewel de schaduw van de dood en de titel van het werk van de componist Pascal Dusapin.
Cappella Amsterdam opent het concert met Umbrae mortis, door Dusapin geschreven ter nagedachtenis van zijn jong gestorven collega Franciso Guerro. Hij ontleende de tekst aan het Requiem van Ockeghem. Naast dit werk zingt Cappella Amsterdam ook werken van o.a. Brahms, Wolf en de Leeuw.
Donateurs van onze Stichting kunnen dit concert bijwonen voor 10 euro i.p.v. de normale toegangsprijs van 25 euro (de korting is voor maximaal twee kaarten per bestelling). U dient de kortingscode Leiden2016 te gebruiken bij het bestellen van de plaatsbewijzen. Deze plaatsbewijzen kunt u zowel telefonisch (via 071-5163862) als digitaal bestellen (via www.leidseschouwburg-stadsgehoorzaal.nl).

Van de secretaris: doorgeven van uw emailadres
De nieuwsbrief wordt per email verstuurd naar de donateurs met een ons bekend emailadres. Via de email kunnen wij u ook eenvoudig tussentijds informeren over bepaalde zaken. Zo worden donateurs ongeveer een week van te voren herinnerd aan activiteiten zoals openstellingen en lezingen. Inmiddels hebben we van ongeveer 70% van de donateurs een emailadres, maar we streven naar een hoger percentage. Wij stellen het daarom zeer op prijs als u, indien u dat nog niet heeft gedaan (u heeft dan deze nieuwsbrief per post ontvangen), uw emailadres doorgeeft aan secretariaatgroenesteeg@gmail.com.