In deze nieuwsbrief treft u weer informatie aan over onze stichting: de stand van zaken bij de restauratie, de openstellingen tot het einde van het jaar inclusief de lezing op 2 november en ‘Weetje’ over een graf dat ‘nooit geopend mocht worden’.
Als u de begraafplaats met het openbaar vervoer bezoekt, dan kunt u het beste buslijn 6 van Arriva te gebruiken en uitstappen aan de Zijlsingel. Deze bus rijdt tussen Leiden CS en Leyhof Leiderdorp v.v.

Voorwoord van de voorzitter
Langzaam neemt de herfst bezit van de begraafplaats. Schitterende kleuren. Tijdens de open monumenten-dagen werden wij overladen met complimenten over hoe fraai de begraafplaats Groenesteeg erbij lag. De restauratie vordert gestaag. Samen met onze rond-leiders Anneke, Cora, Lodewijk en Ivar maakten Rob Jansen en Stefan Van de Berg, die de restauratie namens de gemeente begeleiden, de talrijke bezoekers wegwijs in deze interessante materie.
Onze Stichting is springlevend, zit boordevol plannen. Neem nou alleen al de lezing van Matthijs Snouck Hurgronje op 2 november: die mag u gewoon niet missen. Ga de komende weken gewoon eens heerlijk op de keerkring van de begraafplaats zitten dromen over al die illustere Leidenaren die door Lodewijk Kallenberg zo prachtig in zijn boek Leidse Glorie zijn beschreven. Tot 2 november.
Een van de vele rondleiding tijdens Open Monumentendag 14 september jl. Op de voorgrond een apparaat dat wordt gebruikt bij de restauratie.

Mededelingen van het bestuur
IBAN rekeningnummer, Kamer van Koophandel en ANBI-nummer
Sinds enkele maanden is het verplicht om bij betalingen het IBAN rekeningnummer te vermelden. Het IBAN-rekeningnummer van de Stichting tot instandhouding van de begraafplaats Groenesteeg Leiden luidt: NL49 INGB 0004285277. Ook is onze Stichting aangesloten bij de Kamer van Koophandel onder dossiernummer 41168670. Tevens is onze Stichting bij fiscale beschikking d.d. 4 januari 2008 een ANBI-instelling met nummer 41363. Uw bijdrage aan onze Stichting is daarmee financieel aftrekbaar voor 125%. Als u dus voor € 144,- donateur voor het leven wordt, dan is deze bijdrage voor € 180,- aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Wellicht dat dit voor u een interessante optie is.

Werkgroep “Ontginning Groenesteeg”
Bij het samenstellen van het jubileumboek ‘Leidse Glorie’ heeft de secretaris veel materiaal ontdekt over de begraafplaats Groenesteeg dat nog verder moet worden ‘ontgonnen’. Ook is er ongetwijfeld nog veel nieuw materiaal te ontdekken over interessante personen, die op Groenesteeg begraven zijn. Om dit verder te ontdekken, zodat het op onze website kan worden gezet en gebruikt kan worden voor de rondleidingen, hebben wij behoefte aan vrijwilligers om ons hierbij te helpen. Belangstellenden worden verzocht contact op te nemen met de secretaris, per email (secretariaatgroenesteeg@gmail.com) of per telefoon (071-5891226). Ook als u dit nog niet definitief wilt toezeggen maar het eerst een tijdje wilt proberen, dan vernemen wij dat graag.

Lezing op zondag 2 november om 14.30 uur over Christiaan Snouck Hurgronje door Matthijs Snouck Hurgronje
Drs. M. (Matthijs) R. Snouck Hurgronje houdt op 2 november een causerie over zijn familielid die op de begraafplaats Groenesteeg begraven ligt. De causerie wordt geen wetenschappelijk betoog, maar zal ingaan op diverse aspecten van deze dominante persoonlijkheid
Prof. dr. Christiaan Snouck Hurgronje (Oosterhout, 8 februari 1857- Leiden, 26 juni 1936) was zo’n veelzijdig man dat zelfs tegenwoordig door individuele wetenschappers van welke discipline dan ook niet te bevatten is waartoe hij in staat was. Hij staat te boek als arabist, islamoloog, antropoloog, avonturier, spion, hoogleraar en bestuurder, maar bovenal als de auteur van een paar duizend bladzijden tekst over heel veel onderwerpen.
In zijn tijd was hij wereldberoemd. In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw was hij nog steeds beroemd maar ook verguisd, maar in onze dagen wordt hij nog steeds wereldwijd bewonderd om zijn publicaties en opvattingen die na circa 100 jaar nog steeds grote actualiteitswaarde hebben.

Jonge Snouck Hurgronje - de hoogleraar Snouck Hurgronje - huis Rapenburg 61

Over de spreker
Matthijs Snouck Hurgronje (1945) is na zijn studie rechten aan de Universiteit van Leiden tot zijn pensionering werkzaam geweest op verschillende functies bij de gemeente Leiden. Als een ingevoerde leek heeft hij grote belangstelling voor de persoon Snouck en zijn werk.

Openstellingen in de maanden oktober en december
In de maanden oktober en december zijn er weer de maandelijkse rondleidingen. In november is er geen rondleiding, maar wordt op 2 november een lezing gegeven (zie hierboven). Op zondag 5 oktober is er een IVN-wandeling over de begraafplaats Groenesteeg.

Zondag 5 oktober: IVN wandeling om 14.00 uur

Onder de deskundige leiding van enkele natuurgidsen van het IVN, afdeling Leiden, wordt een natuurwandeling over de begraafplaats gehouden. Ongetwijfeld zal er op deze wandeling al heel wat van de typische najaarssfeer op Groenesteeg te genieten zijn, wellicht in een najaarszonnetje, zoals op bijgaande foto van Anneke Jesse. Verzamelen om 14.00 uur bij de ingang van de begraafplaats aan het einde van de Groenesteeg. Het bestuur van de Stichting Groenesteeg beveelt deze IVN-wandeling van harte bij u aan.

Zondag 12 oktober om 14.00 uur: Rondleiding met bijzondere aandacht voor de restauratie
Vanwege het grote succes van de rondleidingen tijdens de Open Monumentendagen herhalen het programma van 14 september jl. op zondag 12 oktober. Tijdens een ‘reis‘ over de begraafplaats vertellen we bij het graf van een aantal personen - op wie het thema ‘Op Reis’ van toepassing is - iets over deze personen (John Bake, Christiaan Snouck Hurgronje, Anna Van Gogh-Carbentus, Frederik Kaiser, Irawan Soejono en Floris Verster). Daarnaast kunt u zien hoever de restauratie van de begraafplaats is gevorderd, worden voorbeelden gegeven van het restauratiewerk en kunt u wellicht ook in enkele graven kijken. Dit alles zal uiteraard zeer respectvol gebeuren. Tijdens de openstelling worden tussen 13.30 en 16.00 uur in de aula documentaires vertoond, onder andere een film over de ‘herbegrafenis’ van Diederik van Leyden Gael.

Restauratie keldergraven vak C en Restauratie zandgraven vak F

Zondag 7 december om 14.00 uur: Rondleiding ‘Vrouwen op de Groenesteeg’
Op zondag 7 december wordt tussen 13.30 uur en 16.00 uur de aula weer opengesteld voor het publiek. Er worden documentaires over de begraafplaats vertoond, onder andere een film over de ‘herbegrafenis’ van Diederik van Leyden Gael, en om 14.00 uur is er een rondleiding over de begraafplaats. De rondleiding gaat langs de graven van een aantal meer en minder bekende vrouwen, die op Groenesteeg zijn begraven of daarmee een bepaalde band hebben. Het betreft: Wouterina Constance de Baat, Martina Cornelia Lindo,
Henriëtte Hùber, Françoise Antoinette Le Poole, Anna Elisabeth Groll, Wilhelmina Henriëtte Tuinstra-Temmink, Johanna Catharina van Manen, Anna Cornelia van Gogh-Carbentus, Janneke Schaaff-in ’t Veld, Diederika Anna Elisabeth van Kaathoven, Johanna Drost, Anna Schulz Lessig en Hester van Dissel.

Vaas op graf van Martina Cornelia Lindo Diederika Anna Elisabeth van Kaathoven

WEETJE: “DIT GRAF MAG NOOIT GEOPEND WORDEN“
Johannes de Haan, wonende aan de Nieuwe Rijn te Leiden, overlijdt op 3 januari 1847, 71 jarige oud. Hij wordt vijf dagen later begraven op de begraafplaats Groenesteeg en krijgt een mooie plek onder de rode beuk met alleen J. de Haan op zijn grafsteen. Zijn vrouw, Johanna du Croix overlijdt in 1855 en wordt bij haar man begraven. Op de grafsteen staat niet haar naam, maar wel: DIT GRAF MAG NOOIT GEOPEND WORDEN.
Dit jaar worden onder andere de keldergraven gerestaureerd. Dat is hard nodig, want er zijn nog veel keldergraven met ijzeren lateien. Die zijn zwaar verroest en hebben de muurtjes uit elkaar geduwd of zijn in stukken gebroken. Zo ook bij dit graf met nr. 169 in vak B. De beslissing die dan genomen moet worden is: respecteer je de wens van de familie en laat je het graf verder in verval raken met de kans dat het instort en openbreekt, of ga je het graf restaureren.
Er is besloten dat het graf wordt geopend zodat de muurtjes gerestaureerd kunnen en dat er nieuwe lateien geplaatst kunnen worden. Bij het lichten van de grafsteen komt men tot de ontdekking dat deze kelder een gemetselde toog heeft over de twee kisten heen. Dit komt zelden voor. In 1855 heeft de familie kennelijk al voorzorgsmaatregelen getroffen om te zorgen dat dit graf NOOIT geopend hoeft te worden, ook niet voor een restauratie. Maar dat wisten we helaas niet!

Grafsteen met tekst: Bij restauratie werd dit zo aangetroffen
DIT GRAF MAG NOOIT GEOPEND WORDEN