200-JARIG BESTAAN IN 2013
Aan onze donateurs,
In deze nieuwsbrief treft u weer informatie aan over onze stichting. Vanwege het 200-jarig bestaan wordt 2013 natuurlijk een zeer bijzonder jaar. Deze nieuwsbrief is daarom om dubbel zo dik:vier in plaats van twee pagina’s. Naast de gebruikelijke informatie treft u ook ons jubileumprogramma aan met drie hoogtepunten, op vrijdag 5 april, zaterdag 22 juni en zaterdag 2 november. Een paar weken voor ieder van deze drie data ontvangt u een nieuwsbrief met gedetailleerde informatie over de aanstaande jubileumactiviteit. Alle activiteiten zijn gratis toegankelijk voor onze donateurs en hun genodigden. De aula is bereikbaar met buslijn 15 (halte Zijlsingel). In de directe omgeving zijn parkeermogelijkheden.
Woord van de voorzitter.
Dinsdag 15 januari, ik wandel over de besneeuwde begraafplaats. Niet alleen, maar met een dame die niet lang meer te leven heeft. Ze hunkert maar naar een ding, rust in haar doodzieke lijf. Ze geniet, haar dodenmasker krijgt zowaar weer wat kleur. De paden zijn nog nauwelijks betreden, haar laatste voetstappen laat ze hier symbolisch achter. Ze bekijkt ze, staart dromerig naar de wit bevroren singel. Wat zou het geweldig zijn om hier te mogen rusten. Geen schijn van kans zeker? Haar hoop is helaas niet te realiseren maar haar woorden zeggen alles. En wij gaan dit jaar herdenken dat 200 jaar geleden deze trots van monumentaal Leiden hier is gesticht. We gaan er wat heel moois van maken.
IN MEMORIAM HARM HEDDEMA (1937 – 2012) Op 27 november 2012 overleed Harm Heddema. Harm was secretaris van onze stichting van 2005 tot en met 2007. Daarna bleef hij tot zijn overlijden de website van de Stichting onderhouden. Harm was een zeer accurate secretaris, trouw aan de taak die hij op zich had genomen. Aanvankelijk gold zijn belangstelling alleen de natuur en het groen van de begraafplaats. Hij was bijvoorbeeld 20 jaar lang een bevlogen natuurgids bij het IVN. Later ging ook de begraafplaats zelf hem steeds meer ter harte. Wij verliezen in hem een beminnelijk mens.
|
Van de secretaris: verzoek om uw email door te geven
De vorige nieuwsbrief is voor de eerste keer per email verstuurd naar de donateurs, waarvan bij ons het emailadres bekend is. Dit bespaart kosten en via uw email kunnen wij u ook eenvoudig herinneren aan activiteiten, zoals lezingen en jubileumzaken. Wij stellen het daarom zeer op prijs als u, indien u dat nog niet heeft gedaan (u heeft dan deze nieuwsbrief per post ontvangen volgens onze administratie), uw emailadres doorgeeft via secretariaatgroenesteeg@gmail.com. Bij voorbaat dank voor uw medewerking.
Erna Kortlang nieuw bestuurslid
Vanaf september 2012 maakt Erna Kortlang deel uit van het stichtingsbestuur. Hieronder stelt zij zich voor.
Sinds 1997 ben ik notaris in Leiden. In mijn notarispraktijk beoefen ik met name het familierecht en het ondernemingsrecht. Vanaf 2003 tot medio 2010 heb ik deel uitgemaakt van het bestuur van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie, waarvan de laatste (bijna) 3 jaar als voorzitter. Inmiddels ben ik weer volop bezig met mijn eigen praktijk binnen De Clercq Advocaten, Notarissen en Belastingadviseurs te Leiden. Ook zit ik in diverse raden van toezicht en besturen in het Leidse en daarbuiten. In mijn persoonlijk leven zet ik mij onder meer in als voorzitter van de Karin Kortlang Stichting. Deze stichting beheert de schilderijen en etsen van mijn overleden oom, de kunstenaar Cees Kortlang.
Toke Krak en Ivar Svensson nieuwe gidsen
Al weer enige tijd zijn Toke Krak en Ivar Svensson nieuwe gidsen die rondleidingen tijdens de openstellingen verzorgen. Hieronder stellen zij zich voor
Mijn naam is Toke Krak en ik ben 64 jaar. Leiden is mijn geliefde stad sinds 1970. Eerst woonde ik midden in Leiden aan de Nieuwe Rijn en later op een woonboot aan de Schelpenkade. Vanaf 1987 is de Vogelwijk mijn plek, met heerlijk uitzicht op het landje van Bremmer, dicht bij de stad en toch buiten. Dit jaar ben ik met pensioen gegaan na 45 jaar werk als medisch analiste. Het Diaconessenhuis was mijn laatste werkplek.
Ruim 40 jaar heb ik dezelfde geliefde en ik heb een dochter, Eva; sinds een paar maanden ben ik oma van Twan. Pensioen betekent voor mij niet stoppen met werken. Zo ben ik gastvrouw bij de Hortus en actief voor de Scratch-dagen in de Pieterskerk. De begraafplaats Groenesteeg is op mijn pad gekomen via de vrijwilligersmarkt van de gemeente Leiden. Het "groengroepje", met Jacob, Harry en Anneke, geeft me veel plezier en sluit prima aan bij het tuinieren in mijn eigen volkstuin bij het Zonneveld. Naast tuinieren zijn lezen, musiceren, bioscoop- en museumbezoek, en reizen mijn andere hobby's. Het verzorgen van rondleidingen vind ik leuk en spannend. Sommige verhalen motiveren me extra, zoals dat van Anna Groll, de oprichtster van de Annakliniek, van Snouck Hurgronje en dat van de Javaanse prins/verzetsstrijder. Natuurlijk zie ik uit naar alle jubileumactiviteiten.
Ik ben Ivar Svenesson en in 2000 ben ik in de Leidse binnenstad komen wonen toen ik hier klassieke archeologie studeerde. Leiden zelf vond ik vanaf het allereerste begin geweldig: een 'dorp' met een stads karakter en een lange geschiedenis. In het laatste jaar van mijn studie volgde ik een vak over de geschiedenis van het Rijksmuseum van Oudheden, en als laatste college werd een bezoek gebracht aan het graf van de eerste hoogleraar archeologie, Caspar Reuvens, die op de Groenesteeg begraven ligt. De begraafplaats maakte toen al diepe indruk; zo dicht bij het centrum, maar tegelijkertijd rustig, verstild en authentiek. In de maanden daarna merkte ik echter dat de begraafplaats een relatief onbekende plek inneemt in Leiden; daar was (en is) ruimte voor verbetering! Hoewel ik qua werk niet in de archeologie ben terechtgekomen (ik werk momenteel als advocaat voor het oer-Leidse Geelkerken Linskens Advocaten) ben ik nog altijd enthousiast voor geschiedenis, of het nu de klassieke oudheid of de recente (Leidse) geschiedenis betreft. De Groenesteeg begraafplaats in het algemeen, en de rondleidingen die ik geef in het bijzonder, passen daar bij.
Jubileumprogramma 200-jarig bestaan
Het jubileumprogramma bestaat uit vier onderdelen:
Lezing en uitreiking jubileumboek (vrijdagmiddag 5 april 2013)
Locatie: Burgerzaal van het stadhuis, Breestraat Leiden
Programma:
15.00: inloop
15.30: lezing Leidse Glorie - 200 jaar begraafplaats Groenesteeg door Lodewijk Kallenberg, auteur van het jubileumboek
16.15: aanbieding van het jubileumboek aan burgemeester Lenferink
16.30: borrel
Het jubileumboek Leidse Glorie – Rondleiding over de historische begraafplaats Groenesteeg is vanaf 16.30 uur verkrijgbaar voor de gereduceerde prijs van € 12,50 (winkelprijs € 14,95).
Speurtocht voor kinderen; eind mei/juni 2013
In de volgende nieuwsbrief zal hierover meer worden vermeld.
De muzikale/theatrale uitvoering “Het verdriet van Leiden” (zaterdagavond 22 juni)
In samenwerking met PS|theater zal op zaterdagavond 22 juni op de begraafplaats een theatervoorstelling met muziek worden opgevoerd onder de titel “Het verdriet van Leiden”. Nadere mededelingen volgen later.
Heropvoering authentieke begrafenis (zaterdagmiddag 2 november)
Vanaf de Hooglandse kerk zal, na de diesviering van de HVOL, een authentieke begrafenis uit 1846 worden ‘nagespeeld’, die eindigt op de begraafplaats Groenesteeg. Het gaat om een begrafenis in oude stijl, met paard en wagen en ‘huilebalk’, van Van Leyden Gael, de ‘rijkste stinkerd’ van Leiden. Naast hoofdpersonen zullen ook zo’n zestig figuranten meelopen, allen in authentieke kledij.
Lezing op zondag 7 april om 14.30 uur: “Leidse Glorie - 200 jaar begraafplaats Groenesteeg”
De voorjaarslezing staat in het kader van het 200-jarig bestaan en heeft als titel Leidse Glorie - 200 jaar begraafplaats Groenesteeg. De lezing wordt gegeven door Lodewijk Kallenberg, auteur van het jubileumboek, en is identiek aan de lezing die op vrijdagmiddag 5 april in de Burgerzaal van het stadhuis wordt gegeven. Omdat niet iedereen in de gelegenheid zal zijn om op deze vrijdagmiddag de lezing bij te wonen, wordt deze lezing herhaald als voorjaarslezing van de stichting.
In deze lezing wordt ingegaan op een aantal zaken uit het jubileumboek. De ontstaansgeschiedenis van de begraafplaats wordt besproken. Verder komt een aantal bekende en markante personen, op Groenesteeg begraven, ter sprake, waarbij verbanden met elementen uit de stad – uit heden en verleden – worden gelegd. Ook zal iets over de bijzondere natuur van de begraafplaats worden gezegd.
Het jubileumboek Leidse Glorie – Rondleiding over de historische begraafplaats Groenesteeg is ook op zondag 7 april verkrijgbaar voor de gereduceerde prijs van € 12,50 (winkelprijs € 14,95).
Na afloop is er gelegenheid tot napraten onder het genot van een hapje en een drankje.
WEETJE over Pieter Otto van der Chijs, expert numismatiek (zandgraf 242, vak F)
Pieter Otto van der Chijs is geboren op 22 augustus 1802 te Delft. Zijn familie behoorde tot de gegoede burgerij. Tijdens zijn jeugd en studententijd verzamelde hij Nederlandse en buitenlandse munten en penningen. In 1820 volgde hij lessen bij Bake (hoogleraar klassieke talen, letteren en wijsbegeerte; ook op Groenesteeg begaven), Borger, van der Wijnpersse en Reuvens, (ligt ook op Groenesteeg), aan de Leidse Universiteit.
In 1820 werd hij redacteur van het blad van de Maatschappij van Weldadigheid, wat hij jarenlang zou blijven. Hij interesseerde zich voor armenzorg, waar hij ook later in Leiden veel werk voor deed, o.a. door het oprichten van een “Bewaarschool voor havelooze kinderen” aan de Groenesteeg. Op 3 oktober 1828 promoveerde hij summa cum laude in de letteren. In hetzelfde jaar werd hij benoemd tot lid van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde. Aan het einde van zijn leven was hij lid of erelid van 16 andere binnen- en buitenlandse geleerde genootschappen. In 1830 trouwde hij Helena Catharina Maas (keldergraf 149, vak B) en zij krijgen 6 kinderen.
Graf van Vrouwe Helena Catharina van der Chijs geboren Maas
Van der Chijs was de eerste die een tijdschrift oprichtte dat uitsluitend aan de numismatiek was gewijd (uitgekomen van 1833 tot 1843). Na het overlijden van Reuvens in 1835 werden de munten en penningen van het Museum van Oudheden onder het beheer gesteld van Van der Chijs, die daarmee Hoogleraar-directeur werd van het Leidse Academisch Penningkabinet. In 1881 werd het grootste deel van de verzameling van het Leidse Penningkabinet in het Koninklijk Penningkabinet opgenomen. Het Koninklijk Penningkabinet was tot 2004 een rijksmuseum gevestigd op het Rapenburg 26 in Leiden. Sinds 2004 is het museum, samen met Het Nederlands Muntmuseum en de numismatische afdeling van De Nederlandsche Bank opgegaan in een nieuw museum: het Geldmuseum in Utrecht.
Maar de grootste verdienste van Van der Chijs is toch wel: “Het standaardwerk van de Nederlandse middeleeuwse munten”. Hieraan heeft hij gewerkt tussen 1851 en 1866. Het omvat 9 delen met alle op dat moment bekende Nederlandse middeleeuwse munten tot 1576. Pieter Otto van der Chijs overlijdt op 4 november 1867 en wordt op de begraafplaats Groenesteeg te Leiden begraven.
Openstelling Aula op de zondagen 3 februari, 3 maart en 7 april
Op bovenstaande dagen wordt tussen 13.30 uur en 16.00 uur de Aula weer opengesteld voor het publiek. Er worden documentaires over de begraafplaats vertoond en om 14.00 uur is er een rondleiding over de begraafplaats, behalve op 7 april als er om 14.30 uur een lezing is (zie hierboven). Voorts zijn uitgaven van de stichting en andere boeken en kaarten te koop, voor donateurs tegen gereduceerde prijs. Nodigt u ook uw familie en vrienden uit? Een bezoek aan de begraafplaats is voor hen, naar wij hopen, evenzeer interessant.
IVN-natuurwandeling op zondag 10 maart om 14.00 uur
Onder deskundige leiding van enkele natuurgidsen van het IVN afdeling Leiden wordt een natuurwandeling over de begraafplaats gehouden. Verzamelen om 14.00 uur bij de ingang van de begraafplaats aan het einde van de Groenesteeg. Het Bestuur beveelt deze interessante wandeling van harte bij u aan. Ook uw familie en vrienden zijn van harte welkom.
ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) bij fiscale beschikking d.d. 4 januari 2008 nr, 41363
ING 4285277 - KvK 41168670
Met vriendelijke groet,
Het bestuur