Natuur op de begraafplaats

Op de Historische begraafplaats Groenesteeg zijn dit jaar verschillende onderzoeken uitgevoerd naar de natuur op de begraafplaats.

Dinsdag 16 april 2024 was er een onderzoek onder leiding van Menno Schilthuizen van Naturalis met de naam: Taxonexpeditions (You can be Darwin too). In dit project voert de Taxon Foundation samen met lokale buurtbewoners en studenten inventarisaties uit van de biodiversiteit in delen van het Singelpark. De Historische begraafplaats Groenesteeg, gelegen aan het Singelpark, was nu het onderzoeksterrein. Daarbij richten ze zich met name op de minder in het oog springende flora en fauna. Denk aan kleine diertjes, spinnen, slakken, pissebedden, mossen en korstmossen, en andere organismen die meestal niet worden opgemerkt. Ze zetten hiervoor een veldlaboratorium op met buisjes, petrischaaltjes, netten en microscopen waarmee de vondsten bekeken en verwerkt kunnen worden. Onder begeleiding de experts leren de deelnemers hoe en waar ze de diertjes, mossen en korstmossen kunnen vinden en helpen met het op naam brengen ervan. Klik hier voor meer informatie.

Koen van Zoest heeft met assistentie in mei en begin juni zo goed mogelijk de grassen op vak D en E geïnventariseerd. Hij heeft 14 verschillende grassoorten gevonden waaronder het kamgras. Deze lijst is op de website van de HBG te vinden onder: Natuur op de begraafplaats. Klik hier voor de grassenlijst.
Ook is er een plantje gevonden die op de Nederlandse Rode Lijst staat namelijk Moeslook (Allium oleraceum).

Wouter Moerland, stadsecoloog van Leiden, heeft in de nacht van 9 en 10 juli nachtvlinders gespot. Het was een warme, windstille avond dus er vloog redelijk wat rond. Meer dan 50 soorten vlinders, en 1 nieuwe soort voor Leiden - de beukenspiegelmot. Klik hier.

Op zoek naar kleine beestjes.

Allium oleraceum Moeslook

Beukenspiegelmot

In 2023 heeft Carolien Warnar een inventarisatie gemaakt van de planten die voorkomen op de begraafplaats groenesteeg. De lijst is nog niet af maar er staan al 121 verschillende planten op! De lijst kunt u hier bekijken.

 

De letterlijk grote blikvanger op de begraafplaats is een imposante bruine beuk. Deze boom is in 1882 aangeplant aan de rand van  keldergraven. Bij de beuk staat een fraaie paardenkastanje. Aan de voet van deze boom groeien in het voorjaar stinseplanten zoals verschillende soorten krokussen en de oosterse sterhyacint. Op andere plekken op de begraafplaats staan ook stinseplanten, zoals het sneeuwklokje, krokus en knikkende vogelmelk. De genoemde bomen zijn natuurlijk niet de enige bomen op de begraafplaats. Naast typische "begraafplaatsbomen" zoals de treur-es, de treurwilg en de treurberk vinden we ook de taxus en de spar, bomen die door hun altijd groene bladeren het eeuwige leven symboliseren. Ook eik, populier en esdoorn ontbreken niet, net zo min als de lijsterbes, die we keurig in het gelid kunnen vinden op het lijsterbeslaantje. Minder algemene bomen op de begraafplaats zijn de vederesdoorn, de honingboom en de kaukasische vleugelnoot.

Dat al deze bomen vogels aantrekken moge duidelijk zijn. Roodborst, huismus, merel, kauw en gaai voelen zich hier thuis, evenals de houtduif en kool- en pimpelmees. Ook het water dat de begraafplaats begrenst vormt een goede plek voor vogels: hier scharrelen meerkoeten, waterhoentjes, futen, wilde eenden, muskuseenden, grauwe ganzen, knobbelzwanen en een enkele dodaars.

Langs het water vinden we ook planten als wolfspoot, moerasandoorn, driedelig tandzaad en gele lis. Op de drogere plaatsen groeien onder meer speenkruid, vingerhelmbloem, forsythia en vlier, terwijl fluitenkruid zeer uitbundig aanwezig is op vrijwel de hele begraafplaats. Al deze flora en fauna maken, samen met de soms rijk met korstmos en andere mossen begroeide grafornamenten de begraafplaats tot een wel heel bijzondere en waardige "groene long", zomaar vrijwel in het centrum van de stad Leiden.

In samenwerking met het IVN afd. Leiden worden er excursies gehouden. Zie voor data de Nieuwsbrief.