Begraafplaats Groenesteeg

Nieuwsbrief nummer 86 april 2022

Voorwoord van de voorzitter: Geweldig weekend op 2 en 3 april

Na twee lastige jaren vanwege COVID-19, is het heerlijk om weer volop activiteiten te organiseren. Het weekend van 2 en 3 april leende zich daar prima voor. Eerst, op zaterdag 2 april, hebben we eindelijk al onze vrijwilligers de tot tweemaal toe afgelaste kerstlunch in de vorm van een ‘lentelunch’ kunnen aanbieden. Iedereen genoot ervan elkaar weer in levenden lijve te kunnen spreken en het bestuur was blij hen dit ‘hapje en drankje’ te kunnen aanbieden.
Op zondag 3 april werd, in het kader van Leiden European City of Science 2022, de rondleiding ‘Bijzondere verhalen op Groenesteeg’ georganiseerd. Het was een groot succes! Na een inleiding over dit onderwerp in een bomvolle aula, werden de ruim vijftig aanwezigen in vier groepen rondgeleid. Achter de grafstenen op de begraafplaats Groenesteeg schuilen inderdaad vele bijzondere verhalen: over schipbreukelingen, de buskruitramp, het bombardement bij het station in Leiden, een verzetsstrijder die werd doodgeschoten, over de redder van de stad Leiden en waarom er twaalf familieleden van Vincent van Gogh op Groenesteeg begraven zijn. De aanwezigen genoten ook van de unieke natuur op de begraafplaats. Na afloop kreeg iedereen gratis het boek “De historische begraafplaats Groenesteeg - Parel van het Singelpark“ mee naar huis. Onze Stichting hield bovendien een vijftiental nieuwe donateurs aan deze activiteit over.

Een bomvolle aula op 3 april 2022

Rondleidingen:

Zondag 1 mei om 14.00 uur
Rondleiding Leidse fabrikanten op Groenesteeg
Op zondag 1 mei wordt om 14 uur (de aula is vanaf 13.30 open) een rondleiding “Leidse fabrikanten op Groenesteeg” georganiseerd. Na een korte inleiding in de aula wordt in kleine groepen over de begraafplaats langs een twaalftal graven gewandeld. Het betreft de textielfabrikanten Scheltema, Krantz en Van Wijk. Daarnaast Brill (uitgever), Burgersdijk (graanhandelaar), De Koster (Meelfabriek), Hartevelt (jenever), Dros (zeepziederij), Driessen (Leidse Katoenmaatschappij), Van Hoeken (houthandel), Wolters (grofsmederij) en Fremery (Zoutkeet). Ook bij slecht weer gaat de activiteit door. Dan wordt in de aula een presentatie gegeven over hetzelfde onderwerp.

Koos Hartevelt

Zondag 29 mei om 14.00 uur:
Rondleiding Burgemeesters, Apothekers en Kunstenaars op Groenesteeg
Op zondag 5 juni wordt om 14 uur (aula is vanaf 13.30 open) een rondleiding “Burgemeesters, Apothekers en Kunstenaars op Groenesteeg” georganiseerd. Na een korte inleiding in de aula wordt in kleine groepen over de begraafplaats langs een twaalftal graven gewandeld. Het betreft de burgemeesters De Laat de Kanter, Tieboel Siegenbeek, graaf van Limburg Stirum en Was; de apothekers Jesse en Oliphant; de kunstenaars Coenen, Van Gogh, Cornet. Schulz Lessig, Schlegel en Verster. Ook bij slecht weer gaat de activiteit door. Dan wordt in de aula een presentatie gegeven over hetzelfde onderwerp.

Floris Verster met Jenny
Kamerlingh Onnes

Zondag 10 juli om 14.00 uur:
Rondleiding Nederlands-Indië en de Groenesteeg
Er zijn vele verbanden tussen Nederlands-Indië en de Groenesteeg. Er is een behoorlijk aantal personen die kort of lang in Nederlands-Indië hebben verbleven en door een bewuste keuze of toevallig op zeker moment naar Nederland zijn (terug)gekomen en op Groenesteeg hun laatste rustplaats hebben gevonden.
Dit is een geheel nieuwe rondleiding. Na een korte inleiding in de aula wordt in kleine groepen over de begraafplaats langs elf graven gewan-deld en wordt een kort verhaal over de des-betreffende persoon verteld.

Gedenksteen voor Reinwardt bij Bogor

Deze personen zijn: Snouck Hurgronje (arabist en nog veel meer), Reinwardt (botanicus), Van Weeren (militair),
Modderman (student), Iman Dozy (een tandarts die het Nederlands elftal haalde), Buddingh (assistent-resident), Jacqueline van Blommestein (leed schipbreuk op reis van Indië naar Nederland), student/verzetsstrijder Irawan Soejono, Frölich (telegrafie-ambtenaar), Van der Velden Erdbrink (kapitein ter zee) en Hellema (officier van gezondheid).

Zondag 7 augustus om 14.30 uur (onder voorbehoud):
Lezing over de sterrenkundige Kaiser i.v.m. zijn 150-ste sterfdag
Op 28 juli is het precies 150 jaar geleden dat de beroemde sterrenkundige Frederik Kaiser overleed. Vier dagen later werd hij op de begraafplaats Groenesteeg in zandgraf 400 onder grote belangstelling begraven. Wij zijn voornemens om op zondag 7 augustus een lezing over Kaiser te organiseren en na afloop op zijn graf een bloemstuk te plaatsen. Nadere bijzonderheden (spreker, samenvatting lezing) volgen nog, maar u kunt deze datum alvast noteren.

Portret van Frederik Kaiser

‘Nader belichte personen’
De website van onze stichting heeft een rubriek ‘Nader belichte personen’, waar u verhalen aantreft over bekende en minder bekende personen, die op de historische begraafplaats Groenesteeg zijn begraven (zie linkerkolom op deze pagina).
Inmiddels staan er ruim 160 verhalen op, geschreven door leden van onze Commissie Onderzoek. Mocht u interesse hebben om over een of meer personen iets te schrijven of hebt u informatie over personen die voor onze commissie bruikbaar is, dan bent u hierbij van harte uitgenodigd!
Sinds de vorige nieuwsbrief van december 2021, waarin we de laatste stand van zaken meldden, zijn er weer 16 nieuwe bijdragen verschenen. Het betreft:
Pieter Antonie van der Lith (1844-1901), hoogleraar rechtsgeleerdheid.
Michiel Jacobus Macquelijn (1771-1852), hoogleraar geneeskunde
Willem Leonard Mahne (1772-1852), hoogleraar wijsbegeerte en letteren
Willem Christiaan van Manen (1842-1905), hoogleraar godgeleerdheid
Jacob Wijbrand Muller (1858-1945), hoogleraar letteren
Abraham Frölich (1886-1917) en Jantje Olivier (1864-1917), moordenaar en slachtoffer in één graf
Maria Laman (1923-1944), Margaretha Johanna Lafeber (1900-1944), Petrus Jacobus Rijsbergen (1902-1944) en Simon Rijsbergen (1906-1944), vier slachtoffers van bombardementen station Leiden
Antonie Niermeijer (1814-1855), hoogleraar godgeleerdheid
Joan Frederik van Oordt (1794-1852), hoogleraar godgeleerdheid
Françoise le Poole (1882-1961), dochter van textielfabrikant en als vrijwilligster administratief actief
Charles Adriaan van Ophuijsen,(1854-1917), hoogleraar Maleis
Ingetje Kroon (1810-1899), vermogende vrouw en echtgenote van Leidse melkslijter
Willem George Pluijgers (1812-1880), hoogleraar klassieke oudheden en bibliothecaris
Johannes Jacobus Prins, hoogleraar godgeleerdheid
Johannes Tiberius Bodel Nijenhuis (1797-1872), kaartenverzamelaar
Johannes Henricus Scholten (1811-1885), hoogleraar godgeleerdheid
Zoals u ziet opvallend veel hoogleraren. Dit heeft te maken met het project om een boek “Hoogleraren op Groenesteeg” samen te stellen in het kader van het 450-jarig bestaan van de Universiteit Leiden in 2025.

Weetje: Vogelhuisjes op de Historische begraafplaats Groenesteeg.
In het verleden is een aantal vogelhuisjes geplaatst aan de bomen op de Historische begraafplaats Groenesteeg. Helaas zijn deze vogelhuisjes inmiddels ‘onbewoonbaar verklaard’ door bijna alle vogels. Spechten en groene halsbandparkieten hebben flink huisgehouden in deze vogelhuisjes.
Het werd tijd voor nieuwe vogelhuisjes. Rob Kriger van de groenploeg heeft vier nieuwe huisjes opgehangen. Het zijn twee kastjes voor koolmezen en twee kastjes voor pimpelmezen. Elk jaar, zo eind september, zullen ze ook schoongemaakt worden door een van de groenploegvrijwilligers.

Weetje: De bijzondere bruine beuk op Groenesteeg
De imposante bruine beuk, een ‘Atropunicea’, op de hoek van vak B heeft volgens de website Monumentale bomen een stamomtrek van 7,72 meter en is daarmee de dikste boom van Zuid-Holland en de dikste beuk van Nederland.
De onderstam van deze boom is een gewone groene beuk en hierop is een bruine kroon geënt. De gigantisch dikke stam en de vele grillige vertakkingen vlak boven de entplaats maken het een heel bijzondere boom. Deze grilligheid is ontstaan omdat groene en bruine beuken verschillende groei-snelheden hebben. De beuk is in 1882 aangeplant.
De groenploeg van de Historische begraafplaats Groenesteeg gaat elk jaar op 1 maart de omtrek van deze grillige stam opmeten. Zo ook dit jaar. De omtrek meet nu maar liefst 784 cm. Deze boom is vorig jaar door het Zuid-Hollands Landschap uitgeroepen tot de mooiste boom van Zuid-Holland.

De omtrek van de bruine beuk wordt opgemeten.

Nieuwsbrief nummer 86 april 2022

Actueel